1 Mayıs’ta Türkiye’nin Dört Bir Yanında İşçiler Meydanlara Aktı

İşçi Sınıfının Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü 1 Mayıs’ta Türkiye’nin dört bir yanında yüzbinlerce işçi ve emekçi alanlara çıktı, ekonomik yıkımın bedelini ödemek istemediklerini haykırdı. Sendikaların ve demokratik kitle örgütlerinin çağrısıyla İzmir’den Ankara’ya, Bursa’dan Batman’a, Antalya’dan Kayseri’ye pek çok kentte meydanlara akan işçiler aynı öfke ve coşkuyla taleplerini dile getirdiler ve 1 Mayıs geleneğine sahip çıktıklarını gösterdiler. Sefalet ücretlerine, güvencesiz çalışmaya, haklarının gasp edilmesine, baskılara tepki gösterdiler. Sermayenin saldırılarına, iktidarın ekonomi politikalarına, artan yoksulluğa, hak gasplarına, vergi soygununa, sendikasızlaştırmaya, işsizliğe, güvencesiz çalışmaya, baskıcı rejime, emperyalist savaşa tepkilerini ortaya koydular.

Sermayenin ve iktidarın saldırılarının alabildiğine yoğunlaştığı, işçi sınıfının ağır sorunlarının çözüm beklediği, işçilerin her türlü eyleminin, itirazının baskı ve yasaklarla boğulmak istendiği bir dönemden geçiyoruz. Bu nedenle işçilerin işyerlerinden başlayarak yan yana gelmeye, birlik olmaya, birbirlerinden güç ve cesaret almaya büyük ihtiyaç duyduğu ortadadır. Sendikal bürokrasi ise bu yasakları örgütlenerek, 1 Mayıs’ı işçilerin gündemine taşıyarak, işçi sınıfının gücünü ve iradesini alanlara yansıtarak aşmak yerine ne yazık ki başka bir yol izliyor. Konfederasyonlar 1 Mayıs’ı ya ayrı ayrı kutluyor ya da dar bir alan tartışmasına hapsediyor. Bu tutum nedeniyle 1 Mayıs’ın ruhuna ve anlamına uygun birleşik ve kitlesel bir 1 Mayıs kutlanamıyor. Bu durum işçilerin tabanda örgütlenmesinin, sınıf siyaseti temelinde birleşmesinin, düzenle uzlaşma içindeki sendika üst yönetimlerinden hesap sormasının, sendikaları yeniden işçilerin mücadele örgütleri haline getirmesinin önemini ortaya koyuyor.

Bu tabloyu önceden öngören UİD-DER işçilerin, emekçilerin mücadele gününü işçi merkezleri olan Bursa ve Lüleburgaz’da işçilerle birlikte kutladı.

İstanbul

İstanbul’da 1 Mayıs haftalar öncesinden dar bir alan tartışmasına hapsedildi. DİSK, KESK, TTB, TMMOB ve TDB, 1 Mayıs’ı Taksim’de kutlama çağrısı yaptı. Ancak her zaman olduğu gibi hakiki bir çabayla 1 Mayıs’ı işçilerin gündemine taşımak yerine son günlere sıkıştırılmış kof iddia ve çağrılarla yetinildi. Güçlü bir örgütlenme, hazırlık ve organizasyon yerine burjuva muhalefet partilerinin verdiği sözlere ve yarattığı havaya teslim olundu. Toplanma noktasında buluşan sınırlı sayıda sendikalı işçi ve emekçi de bloke edildi.  Üstelik sendikal bürokrasi bununla da kalmayıp orada bulunan emekçileri yalnız bıraktı, Saraçhane’yi terk etti. İşçilere güç ve moral vermekten uzak bir tablo yaratıldı. 1 Mayıs’ta sabahın erken saatlerinde sendikalar, partiler ve demokratik kitle örgütleri ve siyasi parti temsilcileri Saraçhane’de bir araya geldi. Taksim’e doğru yürüyüşe geçmek isteyen kitle Saraçhane Bozdoğan Kemerinde polis barikatıyla karşılaştı. Taksim’e çıkan tüm yolların TOMA ve barikatlarla kapatılması nedeniyle tertip komitesi yürüyüşü durdurma kararı aldıklarını açıkladı. Öncesinde “Taksim’e yürüyeceğiz, kararlıyız” diyen burjuva muhalefet liderleri, sendika üst bürokratları kitleyi polis şiddetiyle karşı karşıya bıraktı. Barikatı aşarak yürüyüşe geçmek isteyenlerse polis saldırısıyla karşılaştı, polis 200’ün üzerinde kişiyi gözaltına aldı. Burjuva düzen partisi CHP’nin ve sendikal bürokrasinin tutumu nedeniyle Türkiye’nin en büyük kentinde, sanayi proletaryasının kalbinin attığı İstanbul’da 1 Mayıs kutlanamadı. İşçilerin taleplerini ve düzen karşıtı protestolarını dile getirmeleri engellenmiş oldu.

Ankara

Ankara’da 1 Mayıs yağmura rağmen binlerce kişinin katılımıyla Tandoğan Meydanında gerçekleştirildi. DİSK İç Anadolu Bölge Temsilciliği, KESK Ankara Şubeler Platformu, TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu, Ankara Tabip Odası ve Ankara Diş Hekimleri Odasının çağrısıyla AKM önünde toplanan sendika, parti ve diğer demokratik kitle örgütleri 1 Mayıs pankartları ve taleplerini içeren dövizleriyle meydana yürüdü. “Kurtuluş Yok Tek Başına Ya Hep Beraber Hiç Birimiz” sloganları atan kitlenin öne çıkardığı konu hayat pahalılığı oldu. Kürsüden yapılan konuşmalarda hem ekonomik hem de siyasal sorunlara dikkat çekilerek İstanbul’da Taksim’in yasaklanmasına tepki gösterildi.

DİSK İç Anadolu Bölge Temsilcisi Birgül Kaya vergi soygununa, işçilerin açlık sınırının bile altında asgari ücrete mahkûm edilmesine, emeklilerin yok sayılmasına, kıdem tazminatına göz dikilmesine, barınma sorununa dikkat çekti.  

Kaya, taleplerini şu şekilde sıraladı:

• Asgari ücret başta olmak üzere tüm ücretler artırılmalı, en düşük emekli aylığı en az asgari ücret düzeyine çekilmelidir.
• Tüm güvencesiz çalıştırma biçimlerine son verilmeli, herkese güvenceli istihdam sağlanmalıdır.
• Elektrik, su, doğalgaz ve internet faturalarına yapılan zamlar geri alınmalı, faturalar tüm vergilerden muaf tutulmalıdır.
• Anayasal hakkımız olan örgütlenme özgürlüğü önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır.
• Kamu varlıklarının özelleştirilmesinden vazgeçilmeli, eğitim, ulaşım, sağlık başta olmak üzere tüm kamu hizmetleri devlet eliyle ücretsiz verilmelidir.
• Sendikalı olma, grev gibi hak arama yolları açık olmalıdır.
• Kadınlara yönelik şiddet, taciz ve tecavüz son bulmalı, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ortadan kaldırılmalıdır.
• Çocuk işçiliğine karşı ve çocuk istismarının ortadan kaldırılması için koruyucu tedbirler ivedilikle alınmalıdır.
• İstanbul Sözleşmesi, işyerinde şiddete ve tacize karşı ILO’nun 190 sayılı sözleşmesi derhal uygulanmalıdır.
• Gazze’de sivillere yönelik saldırıları şiddetle kınıyoruz! Direnen Filistin halkının yanındayız!

İzmir

İzmir’de Türk-İş, KESK, TMMOB, İzmir Tabip Odası, İzmir Barosu ile İzmir Emek ve Demokrasi Güçleri bileşenlerinin çağrı yaptığı 1 Mayıs’ın adresi Gündoğdu Meydanı oldu. Kortejler dört ayrı noktada buluşarak mitingin yapılacağı meydana yürüdü. “Yaşasın 1 Mayıs, Bijî Yêk Gûlan”, “Faşizme Karşı Omuz Omuza” sloganlarıyla yürüyen kortejlerin alana ulaşmasından sonra 1 Mayıs programı saygı duruşuyla başladı.

Tertip komitesinin ortak metni Türk-İş 3. Bölge Temsilcisi Hayrettin Çakmakçı tarafından okundu. Asgari ücrete yapılan zamların enflasyon karşısında eridiğini belirten Çakmakçı, kadın işsizliğine, güvencesiz, kayıt dışı çalışma ortamlarında taciz, şiddet ve mobbingin her geçen gün arttığına işaret etti. Çakmakçı “Sermayeyi emek sömürüsü de doyurmuyor. Doğa, sermayenin sınırsız yağmasına açılıyor; yetmiyor, savaşlarla milyonlar yerinden yurdundan ediliyor. Emperyalistlerin yürüttüğü savaşlar sonucu yerinden yurdundan edilen mültecilerle büyük bir insanlık krizi yaşanıyor. Gözümüzün önünde çocuklar ölüyor, öldürülüyor, insanlar, doğa katlediliyor. Eşitlik, demokrasi ve adalet için inatla, ısrarla ve kararlılıkla mücadeleyi sürdüreceğiz” dedi.

Yapılan konuşmaların ardından miting, Moğollar’ın konseriyle sona erdi.

Batman

1 Mayıs Batman’da 1 Mayıs İşçi Bayramı Emek ve Demokrasi Platformu’nun; “Yoksulluğa, güvencesizliğe, sömürü ve baskılara karşı; birliğimizi, mücadeleyi, dayanışmayı, umudu büyütmek için haydi 1 Mayıs’a” çağrısıyla, 9 ilden gelen işçi ve emekçilerin katılımıyla kutlandı. Bölge mitingine Diyarbakır, Siirt, Mardin, Şırnak, Urfa, Maraş, Bingöl, Adıyaman ve Malatya’dan katılan işçi ve emekçiler Turgut Özal Kavşağında toplanarak 8 Mart Kadın Parkına doğru yürüyüşe geçtiler.

Polisin Batman’a girişleri engelleme çabalarına rağmen binlerce emekçi toplanma noktasına gelerek davul zurnalar eşliğinde halaylar çekti. Yürüyüş sırasında “Savaş Değil, Barış İstiyoruz”, “Yaşasın Özgür, Eşit ve Demokratik Mücadele” pankart ve dövizleri taşınırken “Direne Direne Kazanacağız”, “Jin, Jiyan Azadî”, “Yaşasın Örgütlü Mücadelemiz!” sloganları atıldı.

Tertip Komitesi adına söz alan Petrol-İş Batman Şube Başkanı Veysel Kartal, 1 Mayıs’ta işçi ve emekçilerin sömürü düzenine karşı hep birlikte alanlarda olduğunu ifade ederek şöyle konuştu: “Bugün emekli ücretine ve asgari ücrete gelen zamlar erimiştir. İşçiler ve kamu emekçileri için bıçak kemiğe dayanmıştır. Derhal yoksulluğa itilen işçileri koruyacak önlemler alınmalıdır. Ancak tam aksi yapılmakta ve ‘kemer sıkma politikası uygulayın’ denmektedir. Tüm emekçilere gittikçe güvencesiz koşullar dayatılıyor. Hiç olmadığı kadar beyin göçü yaşanıyor. İşçi ölümleri ile adeta katliamlar yaşanıyor. Hal böyleyken cebimize göz dikilmektedir. Bizler bordro mahkûmu olmayı reddediyoruz. Vergiler az alandan az, çok alandan çok şekilde derhal düzenlenmelidir.”

Kartal, sözlerini “Bu düzen değişecek. Bizleri karanlıktan çıkaracak olan bu meydanda açığa çıkan iradedir. Adil bir yaşam ancak emekçilerle sağlanır. Bu düzeni değiştireceğiz. Yaşasın emekçilerin, işçilerin mücadelesi” diyerek sonlandırdı. Kartal’ın konuşmasının ardından KESK Kadın Sekreteri Döne Gevher Koyun, DEM Parti Batman İl Eş Başkanı Mustafa Mesut Tekik ile DBP Eş Genel Başkanı Çiğdem Kılıçgün Uçar birer konuşma yaptılar. Konuşmalarda barışın, eşitliğin, demokrasinin hâkim olduğu bir ülke için tüm emekçilere omuz omuza, tek ses olarak ortak mücadele çağrısı yapıldı. Batman’daki 1 Mayıs kutlamaları Azad Müzik Grubunun sahne almasıyla sona erdi.

Edirne

DİSK, KESK, TMMOB, Türk-İş ve Birleşik Kamu-İş Edirne temsilcilikleri, Edirne Tabip Odası ve Edirne Diş Hekimleri Odası’nın çağrısıyla 1 Mayıs kutlamaları yapıldı. Saraçlar Meydanı’nda yapılan mitingde işçi sınıfının ekonomik sorunlarının yanı sıra artan baskılara değinildi ve buna karşı mücadele vurgusu da yapıldı.

1 Mayıs Tertip Komitesi adına ortak açıklamayı DİSK Trakya Bölge Temsilcisi Caner Makasçı okudu. Tüm değer ve güzellikleri emekleriyle var edenlerin insanca yaşamayı hak ettiğini belirten Makasçı şöyle konuştu: “Alım gücümüz enflasyona ezdirilirken KDV-ÖTV, gelir vergisi, vergi dilimi derken cebimiz boşaltılıyor. Dünyanın en uzun çalışan, en az izin kullanan, durmaksızın iş cinayetlerine kurban giden emekçileri bu ülkede yaşam savaşı veriyor. Ülkemiz bir ucuz emek cenneti haline getirilmek istenirken Türkiye dünyada işçi haklarının en kötü olduğu 10 ülke arasında. 2018 yılında kadro verdik aldatmacası ile belediye şirketlerine aktarılan işçiler kamu hizmeti yapıyorlar. Ama kadroları yok, ilave tediye hakları yok. Bizler de buradan diyoruz ki kadro hakkımızı alana kadar durmak yok. Bu nedenle demokrasi mücadelesi 2024 1 Mayıs’ının en asli gündemlerinden biridir.”

Kayseri

Anadolu’nun önemli sanayi kentlerinden biri haline gelen Kayseri’de DİSK, KESK, Kayseri Emek ve Demokrasi Güçleri tarafından organize edilen 1 Mayıs mitingi binlerce kişinin katılımıyla gerçekleşti. İki ayrı toplanma noktasında buluşan kitleler, Mimar Sinan Parkı’na yürüdü. KESK Dönem Sözcüsü Sedat Ünsal konuşmasında “Bizler toplumsal kaynakların öncelikle işsizlik ve yoksullukla mücadeleye ayrılmasını istiyoruz! Herkese güvenceli iş, insan onuruna yakışır bir ücret istiyoruz! Dilinden, dininden, kimliğinden dolayı kimsenin ötelenmediği, dışlanmadığı bir ülke istiyoruz! Grev ve toplu sözleşme hakkımızın anayasal güvenceye kavuşturulmasını istiyoruz! Eğitim ve sağlık başta olmak üzere temel kamusal hizmetlerin her düzeyde parasız, erişilebilir ve nitelikli olmasını istiyoruz!” dedi.

DİSK adına yapılan konuşmada son bir ayda 4 bin işçinin işten çıkarıldığına dikkat çekilerek şöyle denildi: “DİSK’e bağlı sendikalarda örgütlenen Saray Çiftliği, Kayseri Yem, Sarp Tekstil, Colin’s işçileri işten çıkarma saldırısına maruz kaldılar. Talebimiz açık ve nettir. İşten çıkarmalar yasaklanmalı, sendikal örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılmalıdır.” 

Antalya

1 Mayıs Antalya’da da yağmura rağmen coşkuyla kutlandı. Aydın Kanza Parkında toplanan işçi ve emekçiler Cumhuriyet Meydanına yürüdü. DİSK, KESK, Türk-İş, Birleşik Kamu-İş, Antalya Tabip Odası ve TMMOB’un yer aldığı Antalya 1 Mayıs Tertip Komitesi tarafından düzenlenen mitinge çok sayıda sendika, meslek örgütü ve demokratik kitle örgütleri katıldı.

DİSK Akdeniz Bölge Temsilcisi ve Genel-İş Sendikası Antalya Şube Başkanı Vedat Küçük gerçekleştirdiği konuşmada “Hakları için, adalet için, demokrasi için, barış için mücadele eden işçiler bugün dünyanın dört bir yanında meydanlarda buluştu. Yılın 365 günü ezilen, sömürülen, horlanan ve yok sayılan milyonlar olarak, 1 Mayıs alanlarında kendimizi ifade ediyor, taleplerimizi ve tepkilerimizi dile getiriyoruz” dedi.